داکرومات چیست و چه کاربرد هایی دارد ؟

ﭘﻮﺷﺶ داﮐﺮوﻣﺎت دارای کاربر های بسیار وسیع و ارزشمندی در صنعت میباشد ، ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﺴـﯿﺎر   ﺑﺎﻻ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ، ﺣﺮارت ، ﻋﺪم اﯾﺠـﺎد ﺗـﺮدي ﻫﯿـﺪروژﻧﯽ، ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﯽ ﻧﻬﺎﯾـﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﮏ از جمله آنها میباشد . ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در کشور ژاﭘﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻮدرو ، اﮐﺜﺮ ﻗﻄﻌﺎت ﺧﻮدرو را ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ داﮐﺮوﻣﺎت پوشش دهی  ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ، ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮاي اﺑﺰار آﻻت ﺟﻨﮕـﯽ در ایالات متحده آمریکا  ، اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻧﻈـﺎﻣﯽ  بر اساس پوشش داکرومات (MIL-C-87115 Dacrotized) ﺑــﻪ ﻣﻨﻈــﻮر اﯾﺠــﺎد  ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ . در ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﯾﻦ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺻﻠﯽ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻮﻧﻞ ، ﺑﺰرﮔﺮاه و ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺑﯿﺸﻤﺎر ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺘﺮو ﺑـﻪ ﮐـﺎر رﻓﺘﻪ و میرود . 
ﻣﺤﻠﻮل داﮐﺮوﻣﺎت ﯾﮏ ﻣﺎده ﻣﺤﻠﻮل درآب ﺣﺎوي ﻣﻮاد ﺗﻔﻠﻮﻧﯽ، ذرات رﯾﺰ روي، آﻟـﻮﻣﯿﻨﯿﻢ ، cro3،cr2o3 و ﻏﯿـﺮه  اﺳﺖ. ﻣﻮاد ﺗﻔﻠﻮﻧﯽ،mcro3 وmcr2o3 ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻏﯿﺮ ﻣﺤﻠﻮل در آب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﺴﺐ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳـﺘﻦ  ذرات رﯾﺰ روي و آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻻﯾﻪ ورﻗﻪ ورﻗﻪ میباشد ﺑﺮاي اﯾﺠﺎدﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﭘﻮﺷﺸﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود .
ﺣﻼل در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﯿﺸﮕﺮم ﮐﻮره ﭘﺨﺖ در دﻣﺎي 100 درجه سانتیگراد ﺑﺨﺎر ﺷﺪه و ﻣﻮاد روي ﻗﻄﻌﻪ ﺧﺸﮏ ﻣـﯽ ﺷـﻮد  . و در دﻣـﺎي  ﺣﺪود 320 الی 350 درجه سانتیگراد ﭘﻮدرﻫﺎي آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻢ و روي ﮐﺎﻣﻼ"روي ﻗﻄﻌﻪ ﭘﺨﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻣﺎﻧﻌﯽ ﻣﺤﮑـﻢ ﺑـﯿﻦ ﻗﻄﻌـﻪ و اﮐﺴﯿﮋن و رﻃﻮﺑﺖ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.اﺳﯿﺪ ﮐﺮوم در ﭘﻮﺷﺶ داﮐﺮوﻣﺎت ﻣﺜﻞ روي ﺳﻄﺢ آﻫﻦ را ﻏﯿﺮ ﻓﻌـﺎل ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ   . ﺿﻤﻨﺎ" ﺳﻄﺢ آﻫﻦ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪه روي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد. 
از کاربردهای متنوع پوشش داکرومات در صنعت میتوان به موارد زیر اشاره نمود :

- صنعت خودرو :
پیچ و مهره ، واشر ، لوله های آب ، فنر ، بست ، قطعات پرسی و ...
- صنایع دریایی :
قطعات خارجی موتور ، بست ها و لوله های آب ، تجهیزات سبک ، زنجیر ها و ....  
 
- صنایع ریلی :
پیچ و مهره ، واشر ، بست ، ریل ، فنر و ...

- صنایع کشاورزی و گلخانه ای :
یچ،مهره،واشر،بست ریل،قطعات پرسی و قطعات در مجاورت آب و رطوبت
- نیروگاه ها و تاسیسات انتقال نیرو :
يراق آلات ، پیچ،مهره،واشر،اتصالات و...     

- صنعت ساختمان :
  اتصالات دیوار و ساختمان،میخها، پیچ های پایه، شبکه های تقویت کننده بتنی و ...
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی :
شیر آلات ، تجهیزات و اتصالات ، پیچ و مهره و ...
و ...

مزایای پوشش داکرومات :

1- ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻋﺎﻟﯽ دردﺳﺘﮕﺎه ﺳﺎﻟﺖ اﺳﭙﺮي :
ﭘﻮﺷﺶ داﮐﺮوﻣﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽدارای مقاومت به خوردگی بسیار بالاتری میباشد . ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸـﺎت ﺳـﺎﻟﺖ اﺳـﭙﺮي  ﺟﻬـﺖ  آزﻣـﺎﯾﺶ  ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ  پوشش داکرومات ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻟﮑﺘﺮو ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه و ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮐﺮوﻣﺎت ﮐﻠـﺮ  ، ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﮔﺮم و ﭘﻮﺷﺶ نیکل- روی دارد .

2- ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻋﺎﻟﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮﻣﺎ و ﺧﻮردﮔﯽ :
ﭘﻮﺷﺶ داﮐﺮوﻣﺎت از ﻟﺤﺎظ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮﻣﺎ و ﺧﻮردﮔﯽ ﺑﺮﺗﺮي داﺷﺘﻪ و ﯾـﮏ ﻻﯾـﻪ ﻣﻘـﺎوم در ﺑﺮاﺑـﺮ ﺣﺮارت ﺑﺮاي دوره ﻃﻮﻻﻧﯽ از زﻣﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﭘﻮﺷﺶ اﻟﮑﺘﺮو ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ،  ﭘﻮﺷـﺶ ﮐﺮوﻣﺎﺗـﻪ   ﺳﻄﺤﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ100 درﺟﻪ ﺣﺮارت دﭼﺎر ﻋﯿﺐ و ﻧﻘﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد . زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺴﻮزد ﺧﺎﺻـﯿﺖ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﻪ ﺧﻮردﮔﯽ آن ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ رود.

3 - مقاومت به خوردگی گالوانیک :
از ﺧﻮردﮔﯽ ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﮏ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﺑﻄﻮر ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . در ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﻪ ﭘﯿﭻ ﻫﺎي ﺿﺪ زﻧـﮓ ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﻋﻀﻮ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮﻣﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻮﺷﺶ داﮐﺮوﻣﺎت در روي ﭘﯿﭻ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﺑﺴـﯿﺎر ﻣـﻮﺛﺮي از ﺧـﻮردﮔﯽ     ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﮏ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . 

 4 -  ﺧﻄﺮ ﺗﺮدي ﻫﯿﺪروژﻧﯽ ﻧﺪارد :
ﭼﻮن در ﻓﺮآﯾﻨﺪ داﮐﺮوﻣﺎت از اﺳﯿﺪ ﺑﺮاي آﻣﺎده ﺳﺎزي و ﭘﻮﺷﺸﮑﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻄﻮر رﯾﺸﻪ اي ﺣﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ .

5- ﻣﺤﻠﻮل داﮐﺮوﻣﺎت ﺣﺘﯽ از ﺳﻄﺢ داﺧﻠﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰاء ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺎﯾـﺪار ﺑـﺎﻻﺗﺮﯾﻦ   ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﯽ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ . داﮐﺮوﻣﺎت ﺑﻪ ﻃﻮر وﺳﯿﻌﯽ در ﻟﻮﻟﻪ ﻫـﺎي اﺗﻮﻣﺒﯿـﻞ ﺷـﺎﻣﻞ ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﺳﻮﺧﺖ ، ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي آب و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺳﻄﺢ روﻏﻦ و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﺬب ﭼﻨﺪ ﺷﺎﺧﻪ اي ﮐﺎرﺑﺮد دارد .

6- ﺳﺎﯾﺮ ﭘﻮﺷﺶ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﺑﺮ روي اﯾـﻦ ﭘﻮﺷـﺶ اﺳـﺖ. ﭘﻮﺷـﺶ داﮐﺮوﻣـﺎت و ﭘﻮﺷـﺶ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه از ﻟﺤﺎظ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﻣﻮرد ﺗﺴﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ اي ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﻧﺸـﺎن داد ﮐـﻪ داﮐﺮوﻣﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ را داراﺳﺖ .
ﻣﻮادي ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻮاد داﮐﺮوﻣﺎت ﭘﻮﺷﺸﮑﺎري ﺷﻮﻧﺪ:  ﺷﺎﻣﻞ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻓﻠﺰات از ﻗﺒﯿﻞ آﻫﻦ ، آﻟﯿﺎژﻫـﺎي  آﻫﻦ ﻓﻠﺰات ﺳﺒﮏ ﻣﺜﻞ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ، آﻟﯿﺎژ ﻓﻠﺰات ﺳﺒﮏ و ﺳﺎﯾﺮ ﻗﻄﻌﺎت رﯾﺨﺘﻪ ﮔﺮي ﺷﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
 
7 - ﻣﺸﮑﻞ آﻟﻮدﮔﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻧﺪارد زﯾﺮا :
 -ﻓ ﺎﺿﻼب ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ .
 -ﻣ ﻮاد ﺳﻤﯽ و آﻟﻮده ﮐﻨﻨﺪه ﻫﻮا ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ . 
- ازCr   ﺳﻪ ﻇﺮﻓﯿﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ.
-درﻣﻮاد ﺟﺪﯾﺪ ﻋﻨﺼﺮﮐﺮم ﺣﺬف ﮔﺮدﯾﺪه وﺳﺨﺘﮕﯿﺮاﻧﻪ ﺗﺮﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ راﭘﺎس ﻣﯿﮑﻨﺪوﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ،داروﯾﯽ،ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و... ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.


8 – دارای ضخامت پوشش بسیار پایین تر به نسبت دیگر پوشش ها میباشد . اﯾﻦ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺎﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪود 10µmﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﯿﺶ از500 ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﯽ ﺗﺴﺖ ﺳﺎﻟﺖ اﺳـﭙﺮي را  ﭘﺎس ﮐﻨﺪ . ﻟﺬا اﯾﻦ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﯽ را دارا ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ .

9- ﻋﺪم ﭘﺮﺷﺪن ﺳﻮراخ ﻫﺎ و ﺧﻠﻞ وﻓﺮج ﻗﻄﻌﻪ :
ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺳﺎﻧﺘﺮﯾﻔﯿﻮژ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻏﻮﻃﻪ وري ﺗﻤﺎم ﻣﻮاداﺿﺎﻓﯽ ازداﺧﻞ ﺳﻮراخ ﻫﺎ و ﭘﺴـﺘﯽ و ﺑﻠﻨـﺪيﻫﺎي ﻗﻄﻌﻪ ﺟﺪاﻣﯽ ﺷﻮد و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺷﺶ درﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﻘﺎط ﻗﻄﻌﻪ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ .ﺑـﻪ  ﻃـﻮر  ﻣﺜـﺎ ل در ﭘﻮﺷـ ﺶ ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﮔﺮم ﻣﺬاب روي داﺧﻞ رزوه ﻫﺎي ﻣﻬﺮه ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﭘﻮﺷﺸﮑﺎري ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﻬﺮه ﻫـﺎ ﻗﻼوﯾﺰزﻧﯽ ﻣﺠـﺪد ﮔﺮدد واﯾﻦ ﮐﺎرﺗﻤﺎم ﭘﻮﺷﺶ داﺧﻠﯽ ﻣﻬﺮه ﻫﺎراﺑﺮداﺷﺘﻪ وﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﯽ رادرﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻄﻌﻪ ازﺑـﯿﻦ میﺑﺮد . ﺿﻤﻨﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮدرﺗﻠﺮاﻧﺲ ﻫﺎي اﺑﻌﺎدي رزوه ﻣﻬﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد ؛ وﻟﯽ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ داكرومات اﯾﻦ ﻣﺸـﮑﻞ را ﺗﻮﺳـﻂ ﺳﺎﻧﺘﺮﯾﻔﯿﻮژ رﻓﻊ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ.

10- ﺣﻔﻆ ﺧﻮاص ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻗﻄﻌﺎت :
ﺑﻪ دﻟﯿﻞ دﻣﺎي ﭘﺨﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ درﭘﺮوﺳﻪ داك،ﻗﻄﻌﺎت ﺗﺤﺖ ﺗﻤﭙﺮﯾﻨﮓ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻗﺮارﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪوﺧﻮاص ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﺷﻮد.


* فیلم خط کامل پوشش داکرومات در مقیاس کوچک





.